Çene Eklem Tedavisi
Dişlerinizde aşınmalar veya ağzınızı açıp kapatırken sesler, nedenini bilmediğiniz baş, boyun ve sırt ağrılarınız var mı?
Günümüzde, çok önemli sayıda kişide, çene eklemini ilgilendiren yapılardan kaynaklanan ancak nedeni bilinmediği için migren gibi farklı hastalıklarla karıştırılan ağrılar mevcuttur. Yaşam kalitesini bozan bu rahatsızlıklar ilerlemeden belirlendiğinde çok basit tedavi yöntemleri ile giderilebilmektedir.
Çene problemlerinin en çok görüleni çene eklemi (temporomandibuler eklem) ile ilgilidir. Bu eklem, alt çeneyi kafatasına bağlar, alt ve üst çenenin açılıp kapanmasını ve çiğneme ve konuşma işlevini sağlar.
Ağzın açılıp kapanması sırasında ağrı, sesler, çenenin doğrusal bir düzlem üzerinde değil yanlara kayarak açılıp kapanması veya kapanamaması gibi zorluklar çene ekleminde bozuklukların göstergesidir.
Bu bozukluklar sıklıkla, baş ve boyun ağrıları ve bazı durumlarda diş hassasiyeti ile birlikte seyreder.
Çene eklemi rahatsızlıklarının hafif seyredenleri çiğneme kaslarında ağrı ile kendini gösterir. Daha ileri durumlarda, bozulmuş eklem hareketleri veya çenenin yerinden çıkması daha da ilerlediğinde ise eklemin iltihabi durumları olabilir.
Genel olarak değerlendirildiğinde bu rahatsızlıklar, dişlerdeki herhangi bir düzensizlik veya eksiklik nedeniyle bozulmuş çiğneme işlemi ve psikolojik streslerle ortaya çıkabilir.
Bununla beraber travmatik tedavi işlemleri veya eklem ve çevresine etki eden travma da çok hassas olan çene ekleminin dengesini bozabilir.
Aşınmış dişler de, çoğu zaman çenelerde ve/veya çene eklemlerinde ciddi problemlerin göstergesidir. Bruksizm olarak adlandırılan bu rahatsızlık tedavi edilmezse, dişleri, dişetlerini ve kemik yapıları da etkileyebilir. Bruksizm, bir kas rahatsızlığıdır ve çoğunlukla günlük streslerin, gece uykuda kontrolsüz olan kasların rahatlama pozisyonuna geçme isteği ile ilgilidir. Kaslar en rahat pozisyona gelebilmek için dişlerin sıkılması veya gıcırdatılmasına neden olurlar. Bu durum, dişlerin çiğneme yüzeylerinin aşınması ile birlikte dişeti kenarlarındaki aşınma, çürüme ve dişeti rahatsızlıkları ile karakterizedir.Kaslardaki aşırı yüklenme çiğneme kaslarınını gelişmesine ve asimetrik görüntüye neden olabilir.
Eklem rahatsızlıklarının tedavisi mümkün mü?
Rahatsızlığın türü ve şiddetine bağlı olarak tedavileri karışık ancak mümkündür. Çok ileri durumlarda, cerrahi işlemler gerekebilir. Günümüzde, eklemlerin cerrahi tedavisi oransal olarak çok düşük seviyelere inmiştir. Tüm medikal tedavilerde olduğu gibi olabildiğince koruyucu yaklaşımlarla, rahatsızlıkların en başında önlenmesi veya tedavi edilmesi söz konusudur.
Uygun olmayan çiğneme fonksiyonunun düzeltilmesi ve psikolojik streslerin giderilmesi rahatsızlıkların nedenlerine yönelik tedavi yaklaşımlarıdır. Bunun için mevcut tüm dişlerin ağrısız, doğru konumda ve eksiksiz olması sağlanmalıdır. Dişlerdeki çürükler, uygun olmayan dolgu veya protezler sağlıklı çiğnemeyi engelleyerek eklemin dengesini bozarlar. Az yada çok sayıda eksik dişler de bu dengenin bozulmasının en önemli etkenidir.
Psikolojik streslerin tedavisi gerektiğinde uzman desteği ile yapılmalıdır. Günlük stresler, kas sinir sistemi üzerinde olumsuz etkileri ile rahatsızlık oluştururlar. Öğrencilerin sınav dönemleri, iş problemleri, eşler arasındaki sorunların olduğu dönemler çene yüz bölgesinin en çok etkilendiği stresleri oluştururlar. Eklem rahatsızlıklarının semptomları olan, ağrı, ağız açma-kapama zorluğu ve eklem seslerinin ortadan kaldırılması veya azaltılması da, kas gevşetici apareyler, ilaç tedavisi, masaj tedavileri, rahatlatma tedavileri, akupunktur, çiğneme kaslarına botoks enjeksiyonu gibi detekleyici tedavilerle mümkündür.