13.6. Protetik Yaklaşımlar
Dişsizliklerin implant desteklerle tedavisinde, protetik üst yapıların planlanması, tüm işlemleri yönlendireceğinden, implantların uygulanabilirliğinin incelenmesi aşamasında yapılmalıdır. İmplant destekli protetik uygulamalarda başarı, doğal dişlerden destek alınarak yapılan protetik tedavilerde olduğu gibi, oral hijyen, mevcut periodontal ve periimplantal dokuların sağlığı, uyumlu oklüzyon ve aşırı oklüzal kuvvetlerin olmaması gibi etkenlerle sağlanır. Osseointegrasyon, ne kadar başarılı olursa olsun, implantların yerleştirildiği kemik, oklüzyon kuvvetlerinin, uygun olmayan büyüklük ve konsantrasyonları ile uygun olmayan biyolojik cevaplar verecektir. Bu kuvvetlerin büyüklük ve konsantrasyonlarını, karşıt oklüzyon, ısırma kuvvetleri, implantın pozisyonu, implantın dizaynı, protezin dizaynı ve doğal dişle birlikte ayak olarak kullanımı gibi faktörler belirler
Yükleme kavramları
Osseointegrasyonun sağlanması için Branemark ve arkadaşları tarafından öne sürülen ilkelerden ilki implantın kapalı iyileşmesi ve yüklemenin iyileşme süreci sonunda yapılmasıdır. Bu ilkelerin klinik olarak, uzun süreli protez kullanamama ve geçici protez kullanma zorunluluğu fonksiyonel, estetik ve psikolojik sıkıntılara neden olur. Tüm bu problemlerin giderilmesi açısından günümüzde üç farklı protetik yükleme tipi uygulanmaktadır
- Geleneksel yükleme (3-6 ay)
- Erken yükleme (6 haft- 3 ay)
- İmmediat yükleme (Hemen)
Başlangıçta, geçici immediat protezlerin kullanılması ile ortaya konan (Schnitman 1990) immediat yükleme protokolü, günümüzde uygun endikasyonlarla, geleneksel yükleme protokolüne göre daha az başarılı sonuçları olmasına karşın, uygulanmaktadır.
İmmediat protokol,
1. Fonksiyon ve estetiğin immediat sağlanması,
2. Tedavi süresinin kısalması,
3. İkinci basamak cerrahinin elimine edilmesi,
4. Estetik sonuca katkıda bulunacak olan komşu papilin korunması,
5. Geçici protez yapımına gerek kalmaması ve
6. Hasta – hekim iletişimini olumlu etkilemesi gibi nedenlerle ileri sürülmüştür.
İmmediat yüklemede, yetersiz primer stabilite, implantlara mikrohareketlerin iletilmesi ve aşırı oklüzal yükleme nedeniyle kayıplar ortaya çıkabilir.
Son değerlendirmeler, bu yükleme tipinin,
- Primer stabilizasyonu iyi olan implantlarda,
- Mandibula ve maksillada yeterli sayıda implanta ve bilateral splintleme yapılarak,
- Geçici protez uygulamaları ile ve
- Kanat uzantılarından kaçınılarak uygulanması gereğini ortaya koymaktadırlar.
Yeni bir tedavi seçeneği olarak bildirilen erken yükleme konseptinde ise, 6 hafta gibi bir sürede implantın yüklenebilmesi, böylece hastaya zaman ve rahatlık sağlayacağı ve immediat yüklemeyle elde edilen sonuçları güçlendirdiği ileri sürülmektedir.
Tüm klinik araştırmalar, hastanın fonksiyonel, estetik ve psikolojik olarak rahatı için önerilen tüm bu konseptlerde, kemik kalite ve primer stabilitenin temel yönlendirici olduğunu göstermiştir.
Geçici protezler
İmplant tedavisinde geçici protezler, iyileşme süresince hastanın fonksiyonel ve estetik gereksinimlerinin sağlanması ile ek olarak tedavi seçimlerinin belirlenmesi ve implant bölgesinin korunması amacıyla uygulanır.
Geçici protezlerin avantajları:
- Teşhise yardımcı olmak,
- Hastanın psikolojik durumunun değerlendirilmesi,
- Esas ölçü alınmadan önce yumuşak dokunun şekillendirilmesi,
- İmplant ameliyatından hemen sonra boşluğun kapatılması,
- Vertial boyutun değerlendirilmesi,
- Cerrahi öncesi estetiğin değerlendirilmesi,
- Sabit restorasyonların hijyen açısından konturunun değerlendirilmesi,
- Üst dudak desteğinin belirlenmesi,
- İyileşme sırasında gref ve implantların korunması,
- Progresif kemik yüklemesi,
- Tam dişsiz bireylerde sabit protez yapımında fonetik ve estetiğin belirlenmesi şeklinde sıralanabilir.
Resim 13.12 İmplant uygulamalarında, daha çok, hareketli geçici protezler kullanılır.
Resim 13.12 a, b, c. Maksiller sol santral diş eksikliğinde yerleştirilen implant için hazırlanan geçici hareketli protez.
Resim 13.13 Tam dişsizliklerde, iyileşme süresince sık şekilde değiştirilerek uygulanan yumuşak astar maddeleri ile desteklenmiş tam protezler geçici olarak kullanılır.
İmplant Destekli Protezler
İmplant destekli sonuç protezler, estetik, fonksiyon ve fonasyonel başarıyı etkileyen, implant ve desteğin uygun yerleştirilmesi, komşu dişle veya yerleştirildiği dişsiz bölgeyle ilişkisinin en iyi şekilde sağlanmasından sonra geleneksel protetik kurallar ve yöntemlerle şekillendirilmelidir.
Protetik yapılar, dişsizliklere göre sınıflandırılabilir. Tamamen dişsiz ve tek veya çok sayıda diş eksikliklerinin bulunduğu bölümlü dişsizliklerde uygulanan protezler farklı tipte olabilirler. Misch'in 1989 da yaptığı protetik sınıflndırma esas teşkil etse de, güncel olarak implant destekli protezler dişsizliklere göre incelenirler.
Tablo 1. Misch'in protetik sınıflndırması*.
| Tip | Tanım |
|---|---|
| SP1 | Sabit protez, sadece kronu restore eder, doğal diş gibi görünür |
| SP2 | Sabit protez, kronun ve kökün bir kısmını restore eder, kronun konturları, oklüzal yarıda normaldir. Ancak, gingival yarıda uzatılmış ya da aşırı konturlanmıştır. |
| SP3 | Sabit protez, eksik kronu, dişeti rengini ve dişsiz bölgenin bir kısmını restore eder. Protezde genellikle plastik diş ve akrilik dişeti kullanılır. Ancak metal-seramik de olabilir. |
| HP4 | Hareketli protez, sadece implant destekli implantüstü protezlerdir |
| HP5 | Hareketli protez, implant ve yumuşak doku desteklidir. |
